Ons verhaal

Historisch gezien is er voor de eeuwwisseling in 1600 nauwelijks sprake van een oosteroever. Een doorsteek door de duinen - "geule" genoemd - dateert immers pas uit die periode (1584). Enige activiteit van betekenis is trouwens eerst een oorlogsactiviteit gedurende het Beleg van Oostende (1601 - 1604), waarbij de oosteroever als uitvalsbasis werd gebruikt door de belegeraars om te proberen de bevoorrading van de belegerde stad te verhinderen. De ontstane schorre (Lissemores genoemd) wordt pas later door de gemeente Bredene - waartoe het gebied behoorde - gedeeltelijk ingedijkt (17e eeuw). Meer dan een klein boerengehucht was het niet. Napoleon was echter de eerste die in 1800 het belang van het gebied inzag en richtte er - naast een barakkenkamp - ook een heus fort in (dat nooit haar werkelijke taak heeft opgenomen). De aanleg van de Leopoldsluis met spuikom (vanaf 1853) betekende echter het werkelijke begin van de wijk en van haar belangrijkste monument: de vuurtoren (1860). Vuurtorens waren er in Oostende al geweest, maar telkens aan de westelijke zijde van de havengeul. Het huidige exemplaar ("Lange Nelle" in de volksmond) dateert van 1947. Op het einde van de 19e eeuw wordt de Vuurtorenwijk overgeheveld naar de stad Oostende en begon pas werkelijk haar expansie, weliswaar telkens tijdens de wereldoorlogen afgeremd. De kustbatterijen van de Duitse bezetter worden tijdens de twee wereldoorlogen zwaar op de korrel genomen vanuit zee en vanuit de lucht, met veel schade en verlies aan mensenlevens. Tijdens het interbellum (1934) zag de nieuwe vissershaven op de oosteroever het levenslicht. Na de Tweede Wereldoorlog ging de expansie van de Vuurtorenwijk verder, om echter op het einde van de 20e eeuw zware tegenslagen te kennen. Twee grote werkgevers zijn op korte tijd verdwenen uit de Vuurtorenwijk: de logistieke groepering van de marine (vanaf de jaren 1990 systematisch naar Zeebrugge verhuisd) en de staatsrederij "Regie voor Maritiem Transport" (ter ziele gegaan op 19 september 1996). De nieuwe activiteiten (Earth Explorer en C-Power) die daarvoor in de plaats zijn gekomen kwamen echter niet meer in eerste plaats de wijkbewoner ten goede. Heden ten dage gaat het terug de goeie richting uit met nieuwe uitbatingen op deze locaties.

De visserij heeft altijd een zeer voorname rol gespeeld voor 'den Opex'. Heel wat vissersfamilies kenden de Vuurtorenwijk als hun thuishaven. Er was in de jaren '50-'60 (de zogenaamde gouden jaren) heel wat sociaal leven op de wijk. Er waren tientallen cafés, er was 'commerce'... Er was toen ook nog geen sprake van BTW en andere geldverslindende maatregelen. Je kon dan nog een pangeltje vis verkopen of helpen om een vaartuig te lossen waarvoor je dan een franksje drinkgeld kreeg en iedereen vaarde er wel bij. Je kon dan op café nog eens een 'zwaai' geven...

Om het makkelijk te maken gaan we even terug naar 1970 of 50 jaar geleden. Het was toen 5 Bfr. voor een pintje of 0,123 €. Nu is de doorsnee prijs in een gewoon café 1,80 € of 72,61 in Belgische franken of 14,5 keer duurder. Een brood en een pakje sigaretten kostten in 1970 allebei 12,50 frankskes. Als alles in vergelijking zou gegaan zijn dan moest een brood en een pakje sigaretten nu 4,50 € kosten maar dat klopt helaas niet. We tellen op de wijk nu nog 5 cafés, een uitstervend beroep.

Ook de visserij is serieus ingekrompen. Van 446 eenheden in 1958 tellen we nu nog amper 98 vaartuigen die varen onder Belgische vlag. Ook de toeleveringsbedrijven zagen we verdwijnen. Waar vroeger op de H. Baelskaai het ene bedrijf naast het andere lag die betrokkenheid had met de visserij zijn er nu nog een handvol bedrijven die visserijgebonden zijn.

Rond de Oosteroever waait nu een totaal andere vernieuwende wind. Wordt dit 'the place to be' in de toekomst ? De woonblokken met hun futuristische aanblik schieten er als paddenstoelen uit de grond en heel wat handelaars vonden er ook al hun stek. Het tafelen temidden deze maritieme site met zicht op de noeste werkende vissers is een aantrekkingspool. Na het 'sneukelen' eens gaan uitwaaien op een steenworp van je lekkere hap werkt stimulerend op de gemoedsrust volgens kenners. 

In de volgende weken komen er nog verhalen bovenop. Op deze manier zullen we proberen onze 'OPEX', de Vuurtorenwijk levendig te houden.